Wat is een prenatale depressie?

Een zwangerschap is vaak reden voor blijdschap. Maar niet iedere vrouw ervaart deze blijdschap. Somberheid, angstigheid of geen plezier meer hebben in het dagelijks leven zijn ook emoties die tijdens de zwangerschap kunnen voorkomen. Er verandert nu eenmaal veel tijdens de zwangerschap, lichamelijk en geestelijk. Dit komt door de hormonale veranderingen in je lichaam.

Die kunnen leiden tot stemmingswisselingen, ongeduld, stress en emotionele instabiliteit. Je ervaart een achtbaan aan emoties. Van geluk en opwinding tot angst en bezorgdheid. En soms alles tegelijk. Als de klachten er zo nu en dan zijn hoeft er niet veel aan de hand te zijn. Maar als de klachten aanhouden kan er sprake zijn van een prenatale depressie.

Wat is een prenatale depressie?

Een prenatale depressie, ook wel zwangerschapsdepressie genoemd, is een vorm van depressie die ontstaat tijdens de zwangerschap. Tussen de 10% en 20% van de zwangere vrouwen ervaart dit soort depressieve gevoelens. Bij 5% tot 10% van hen zijn deze klachten zo ernstig dat professionele hulp noodzakelijk is.

In dit artikel lees je wat de symptomen en oorzaken zijn van een prenatale depressie, en wat je kunt doen als je vermoedt dat je hiermee te maken hebt.

Hoe herken je een prenatale depressie?

De symptomen van een prenatale depressie lijken op klachten die min of meer normaal zijn tijdens de zwangerschap . Daarom kan het best lastig zijn om een prenatale depressie te herkennen.

Veelvoorkomende symptomen zijn:

• Je bent voortdurend somber en huilt veel.
• Je bent moe en hebt geen of nauwelijks energie.
• Dingen die je eerder leuk vond interesseren je niet meer.
• Je voelt je angstig of bent snel in paniek.
• Je slaap is veranderd: je slaapt slecht, of juist heel veel.
• Je eetlust is anders.
• Je hebt moeite je te concentreren of je vergeet veel.
• Je voelt je waardeloos.
• Je denkt vaak over dood en doodgaan of zou liever willen dat je er niet meer was.

Sommige klachten zijn typisch voor het zwanger zijn, andere houden juist verband met de periode ná de bevalling. Bijvoorbeeld dat je je zorgen maakt of je wel een goede moeder zult zijn. Of je voelt je onzeker over je veranderde lijf. Maar er zijn ook mensen die zich zorgen maken over de financiën en of ze het straks, met een kindje erbij, wel allemaal kunnen bolwerken. Weer andere vrouwen voelen zich nog niet verbonden met hun ongeboren kindje. Ook dat geeft stress.

Herken je veel van de bovengenoemde klachten? Of twijfel je misschien toch nog of jouw klachten ‘normaal’ zijn voor de zwangerschap of dat je te maken hebt met een depressie? Wanneer je klachten er zo nu en dan zijn en er ook goede dagen zijn dan is er waarschijnlijk niet veel aan de hand. Maar als de klachten overheersen en je merkt dat je dagelijks leven er sterk door wordt beïnvloed dan heb je wellicht te maken met een postnatale depressie. Ga bij twijfel even langs je huisarts.

Oorzaken van een prenatale depressie

Er hoeft niet altijd maar één oorzaak te zijn, vaak gaat het om een combinatie van factoren. Je kunt denken aan:

• Hormonale veranderingen: Tijdens de zwangerschap verandert je hormoonhuishouding ingrijpend. Dat heeft invloed op je stemming en emoties.
• Erfelijkheid: Als er in je familie veel depressie voorkomt, heb je een iets groter risico op een prenatale depressie.
• Persoonlijke omstandigheden: Stressvolle gebeurtenissen zoals relatieproblemen, financiële zorgen of gezondheidsproblemen kunnen een rol spelen.
• Gebrek aan steun: Een tekort aan emotionele of praktische steun vanuit de omgeving maakt vrouwen kwetsbaarder. Je kunt dan bijvoorbeeld denken aan een partner die anders in de zwangerschap staat dan jijzelf.
• Persoonlijkheidskenmerken: Ben je een perfectionist of heb je moeite met het uiten van emoties, dan kan dat het risico verhogen.

Wat te doen bij prenatale depressie?

Het is goed om te weten dat een prenatale depressie prima te behandelen is. Op tijd de symptomen herkennen en actie ondernemen is belangrijk. Een prenatale depressie kan op verschillende manieren behandeld worden.

Raadpleeg je huisarts

Je kunt altijd je huisarts raadplegen als je twijfelt. Deze kan je vaak helpen en anders doorverwijzen naar een specialist.

Ondersteuning uit de omgeving

Steun van partner, familie en vrienden speelt een essentiële rol bij herstel. Je huisarts of behandelaar zal je helpen om te onderzoeken hoe je deze ondersteuning kunt vragen.

Aanpassingen in levensstijl

Regelmatige lichaamsbeweging, gezonde voeding en voldoende rust kunnen je helpen om minder klachten te ervaren.

Psychologische hulp

Gesprekken met een psycholoog of therapeut kunnen helpen om je emoties te verwerken en je te leren hoe je ermee om kunt gaan.

Medicatie

In sommige gevallen worden antidepressiva voorgeschreven. Je huisarts zal altijd zorgvuldig afwegen of dit bij jou kan, met het oog op eventuele risico’s voor de baby.

Prenatale depressie is een serieuze aandoening

Zwanger zijn is niet voor iedereen een roze wolk. Een prenatale depressie is een serieuze aandoening die vaak onzichtbaar blijft, omdat vrouwen zich schamen of denken dat ze ‘niet mogen klagen’. Maar juist het herkennen van je klachten en erover praten is een belangrijke eerste stap, bijvoorbeeld met iemand die je vertrouwd. Neem bij twijfel over je klachten contact op met je huisarts.

Dit artikel is geschreven door Frank Koster

Mijn naam is Frank Koster en ik ben psycholoog bij minderdrinken.nl. Ik ben inmiddels alweer 21 jaar actief in de psychologie en heb veel ervaring opgedaan in het behandelen van verslavingen. Nu schrijf ik onder andere over de gevolgen van alcohol en ondersteun mensen in hun traject bij het minderen of stoppen van hun alcoholgebruik.